Kolektif Kötülük. Marie Louise Von Franz röportajı.

Jul 23, 2024Nazlı Karaca
Kolektif Kötülük. Marie Louise Von Franz röportajı.

Kolektif Kötülük olarak bireysel çekinik fonksiyon Nazileri nasıl iktidara getirdi?

 

Soru: Çekinik fonksiyon* ile kolektif kötülük arasında nasıl bir bağlantı vardır?

 

Marie-Louise von Franz: Çekinik fonksiyon, işler tam olarak sarpa sarmadığı sürece benim “köşede bekleyen şeytan” dediğim durumda kalır. Bu yalnızca bireysel kötülüktür, bireyin kişisel gölgesidir. Ancak beraberinde kolektif kötülüğü de getirir. Bireylerin çekinik fonksiyonları ile açık bıraktığı kapı, dünyadaki toplam kolektif kötülüğe hizmet eder.

 

Bunu Almanya’da Nazi hareketiyle birlikte kötülüğün yavaşça yükseldiği dönemde kolaylıkla gözlemleyebilirsiniz. O dönemde Nazizm tuzağına düşen tanıdığım tüm Almanlar gölgede kalmış işlevleri yüzünden aldandılar.

 

‘Hisseden tip’tekiler parti doktrininin aptalca argümanlarına kandı, ’Sezen tip’tekiler ise paraya olan zaafları nedeniyle Nazizm’e kapıldı.

 

Para meseleleriyle nasıl başa çıkabileceklerini öngöremediler, sonuç olarak çalıştıkları yerlerden vazgeçemediler. Bu yüzden aynı fikirde olmamalarına rağmen işin içinde kalmak zorunda kaldılar vb.

 

Çekinik fonksiyonlar kolektif kötülüğe açılan kapıdır, bu kötülüğün birikebildiği alandır. Çekinik fonksiyonuyla (gölgede kalan işleviyle) bütünleşmemiş her insanın genel felakete küçük bir katkıda bulunduğunu söyleyebiliriz, ancak milyonlarca çekinik fonksiyonun toplamı muazzam bir kötülük doğurur!

 

Bu bağlamda Yahudilere karşı yapılan propaganda çok zekice tasarlanmıştır.

 

Örneğin hisseden tipteki insanların gölgede kalan düşünme alt işlevlerini Yahudilere yansıtmaları için Naziler Yahudileri yıkıcı entelektüeller olmakla suçladılar. Ya da Yahudileri pervasızca para kazanmakla suçladılar ve bu karalama sezen tiplerde karşılık buldu, çünkü onların gölgede kalan işlevine dokundu. Böylece artık şeytanın nerede olduğu bilinir kılındı. Propaganda, insanların çekinik fonksiyonları nedeniyle diğerlerine duyduğu doğal şüpheyi kullanmıştır.

 

Yani her bireyin arkasındaki dört işlevin sadece küçük bir eksiklik olmadığını söyleyebilirsiniz; bunların toplamı gerçekten muazzam miktarda beladan sorumludur.

 

~Marie-Louise von Franz, Jung'un Tipolojisi Üzerine, Sayfa 122-123

 

*Psikolojik tiplerdeki çekinik işlevden (fonksiyon) bahsedilmiştir, örneğin hisseden tipin karşıt çifti düşünen tiptir, burada düşünmek gölgede kalan işlevdir.

 

Asya Naz Dinler tarafından çevrilmiştir.

 

Büyük Sır Üstadı romanı kolektif kötülük sorunsalını farklı örnekler üzerinden (Kathar Soykırımı, Yahudi Soykırımı, Ruanda Soykırımı) ele alıp açıklamaktadır.